Enkele net gewassen vondsten (in de bakjes inheems-Romeinse potscherven en daarachter scherven uit de sloten bij het buitenhuis Pasgeld) en de Nieuwetijdse speld uit een van de Pasgeld-sloten. Foto: Vestigia 2022.

Archeologen van Vestigia Archeologie & Cultuurhistorie hebben in de afgelopen maanden een proefsleuvenonderzoek  uitgevoerd in het plangebied Pasgeld-Oost (gemeente Rijswijk), dat door Synchroon ontwikkeld zal gaan worden. Het onderzoek is in twee fasen uitgevoerd. Eind augustus is middels smalle sleuven eerst het hele terrein grofweg in kaart gebracht (16 sleuven zijn aangelegd). Op basis hiervan is het advies geformuleerd om vooral bij het Jaagpad nog eens goed verder te zoeken. Begin november zijn daarom in dit deel nog acht extra proefsleuven aangelegd.

Aanleg van de proefsleuven en documenteren van de sporen. Foto: Vestigia 2022.

Het belangrijkste resultaat is dat bij het Jaagpad bewoning uit de Romeinse periode is vastgesteld. Deze bewoning is zichtbaar door de aanwezigheid van een zogeheten cultuurlaag in de klei, met hierin aardewerkscherven van vooral handgevormde potten, gemaakt door de lokale bevolking in de Romeinse tijd. Onder de cultuurlaag zijn sporen zichtbaar, waaronder een verkavelingsloot en smalle greppeltjes. De bewoning kan op het eerste oog tussen het laatste kwart van de eerste eeuw en het midden van de tweede eeuw na Christus gedateerd worden. Deze Romeinse sporen worden oversneden door een slotenpatroon uit de periode van de voormalige buitenplaats Pasgeld. De sloten zitten behoorlijk vol met afval, voornamelijk bestaande uit aardewerkscherven (als roodbakkend geglazuurd aardewerk, majolica/Delfts-blauwe borden tot bloempotten), maar ook delen van glazen wijnflessen, pijpenkopjes, een enkele ijzeren spijker en zelfs een mooi speldje, tot oesters gegeten als delicatesse. Het speldje (zie de foto) werd trouwens op de stort van uitgegraven grond, afkomstig  uit een van de sloten, gevonden tijdens het woensdagmiddag bezoek van de buurtjongens Gies en Daniël.

Het verzamelde materiaal dient uiteraard nog nader onderzocht te worden, maar de Pasgeldsloten kunnen globaal tussen de 17e en de eerste helft van de 20e eeuw gedateerd worden, dus gelijktijdig met de tuin behorende bij het landhuis Pasgeld en overeenkomstig het historisch overzicht van buurtbewoner Wilbert van Bijlert.

De resultaten uit het proefsleufonderzoek en het vondstmateriaal zullen de komende weken nog verder uitgewerkt worden, op basis waarvan Vestigia een nader advies aan de ontwikkelaar Synchroon en de gemeente Rijswijk opstelt, over hoe om te gaan met de vindplaats bij de geplande nieuwbouw. Uiteindelijk zullen de resultaten in een onderzoeksrapport worden gepresenteerd en voor iedereen na te lezen zijn.