Herbouw van het 19e-eeuwse Koetshuis

De Stichting Erfgoed Landfort herbouwt het 19e-eeuwse koetshuis op het terrein van de buitenplaats Landfort. Voorafgaand aan de herbouw vond eerst archeologisch onderzoek plaats naar de restanten van het voormalige koetshuis en mogelijke voorloper, en het veiligstellen van vondstmateriaal om daarmee informatie te behouden die van belang is voor kennisvorming over het verleden. Voor dit onderzoek is eerst een Programma van Eisen opgesteld waarin de eisen en de aard van het onderzoek nader is vastgelegd. Tijdens het onderzoek zijn de funderingen van diverse gebouwen blootgelegd. De funderingen kunnen worden toegewezen aan twee gebouwen uit de 18e eeuw, aan het 19e-eeuwse koetshuis met de daarbij horende 20e-eeuwse verbouwingsfases en aan een loods uit de tweede helft van de 20e eeuw.

De funderingen van de twee gebouwen uit de 18e eeuw zijn slechts ten dele bewaard gebleven. Op basis van een optekeningskaart van de bestaande situatie uit begin 19e eeuw kan worden gesteld dat het een paardenstal en bouwschuur betreft. Deze waren gelegen aan de westzijde van het latere gebouw, onder het 19e eeuwse woongedeelte.

In de eerste helft van de 19e eeuw maakten de losse gebouwen plaats voor een nieuw koetshuis waarbij eigenlijk de losse gebouwen ook aan elkaar werden verbonden. Op historisch kaartmateriaal kunnen van oost naar west vijf delen worden onderscheiden. Deel 1 is als koetshuis en opslag van bouw-gereedschappen omschreven. Deel 2 ligt ten westen van deel 1, verdeeld in twee ruimtes die als paardenstal en kruitkamer werden gebruikt. Deel 3 daar direct aansluitend van en werd als de koeienstal gebruikt. Deel 4 betreft een ruimte die op historisch kaartmateriaal de varkensstal wordt genoemd en een gang die alle delen met elkaar verbindt. De open ruimte is als mestvaalt gebruikt. Deel 5 is het woongedeelte, bestaande uit een dorsvloer, de opkamer met een kelder er onder, de middelkamer en de keuken.

Op basis van de archeologische resten kan worden vastgesteld dat in de loop van de 19e of mogelijk vroege 20e eeuw de indeling van deel 4 van het koetshuis werd aangepast. De voormalige openruimte werd gedicht en er werden twee mestbakken in geplaatst. In de loop van de 20e eeuw vond een tweede verbouwing plaats in deel 4, er werd een smeerput voor het onderhoud van de auto’s aangelegd.

Het gebouw heeft sterk te lijden gehad onder het oorlogsgeweld aan het einde van de Tweede Wereld-oorlog. Tijdens gevechten tussen de legers van de Duitsers en de Geallieerden werd het koetshuis door hevige beschietingen volledig verwoest. Besloten werd de bovengronds restanten tot maaiveld af te breken. In de jaren ’60 van de 20e eeuw is aan de oostzijde van het voormalige koetshuis een loods voor onder meer de opslag van fruit gebouwd.