Archeologisch onderzoek onder de Kerkweg en de Veenhuizerweg in Heerhugowaard

In het kader van groot onderhoud aan de Kerkweg en de Veenhuizerweg binnen de gemeente Heerhugowaard zijn op acht locaties proefsleuven aangelegd in de vorm van korte tot langgerekte werkputten binnen het wegtracé. Naast documentatie van de voormalige (historische) wegfasen en het documenteren van een doorsnede van de Groenedijk, had het proefsleuvenplan als doel mogelijk overige sporen onder de weg te waarderen. De constatering van bewoningssporen ter hoogte van de kerk van Veenhuizen noodzaakte daarom tot een kleinschalige opgraving binnen het wegtracé. Op de andere locaties beperken de overige sporen anders dan de weg zich enkel tot een dichtgegooide dwarssloot onder de weg. Het gaat om vindplaatsgericht onderzoek waarmee informatie wordt verkregen over bekende en verwachte archeologische waarden. Dit omvatte de vaststelling van de aan- of afwezigheid, de aard, de omvang, de datering, de gaafheid, de conservering en de inhoudelijke kwaliteit van de archeologische resten zodat voor elk van de acht locaties een waardestelling kon worden opgesteld.

Op de verscheidene locaties is voornamelijk inzicht verkregen in de wegopbouw en fasering daarvan. Hierbij is eerst sprake van een onverharde wegfase met karresporen. Daarna is in de loop van de tweede helft tot laatste kwart van de 19e eeuw de weg verhard, bestaande uit een bakstenen fundering waarop een grindpakket met in het midden een klinkerpad – gebruikt als paardenpad – is aangelegd. Op basis van aardewerk kan de Kerkweg als pad – of eerder delen ervan – vanaf de 16e eeuw worden gedateerd.

Onder de Kerkweg is (een restant van) de oorspronkelijke veengroei aanwezig. Ter hoogte van de kerk van Veenhuizen is de dorpsterp met bewoningssporen bewaard gebleven in de resten van het terplichaam. Het vondstmateriaal (aardewerk, dierlijk bot en een fragmenten van ijzeren gereedschap in combinatie met de duigen van een ton) duidt op een laatmiddeleeuws erf met de boerderij buiten het tracé van de wegvernieuwing. Binnen het onderzochte wegtracé lagen wel enkele paalgaten van mogelijk een schuur of hooimijt op het erf. Dichter langs de kerk van Veenhuizen zal tijdens deze laatmiddeleeuwse fase ongetwijfeld (vooral op het oostelijk deel gericht) een onverhard pad hebben gelegen.